Yürüyen merdivenler güvenli mi?

Her gün yeni bir iş kazası ile uyanmak kader, fıtrat gibi bahaneler ile rutin hale getiriliyor. Peki bu kazaları önlemek mümkün mü? Yaratılan bu normalmiş gibi görünen olaylar, gerçekten normal mi?

En son 2 Temmuz 2024 tarihinde Üçyol Metrosunda yaşanan kazada, yürüyen merdivenin üzerinde insanların olduğu anda ters yöne hareket etmesi sonucunda 11 vatandaş yaralandı. Şans eseri kimse vefat etmedi. Bu olayı birçok kişi magazinsel haberlerle ve sosyal medya mecralarından öğrendi. Aynı yerde birkaç ay önce benzer bir kaza yaşanmasına rağmen, hala hiçbir ilerleme kaydedilmediğini görmüş olduk. Bu tür kazaların tekrar yaşanmayacağının garantisinin olmaması da hepimizin endişelerinin artmasına neden oldu.

Asıl sorun bu kazaların sonucunda özellikle kamusal alanlarda hayatımızın bir parçası olan her makinaya ya da ürüne kullanıcı olarak güvensizliğimizin artması ve yeni fobilerin güncel yaşantımıza yüklenmesidir. Asansör fobisi, Teleferik Fobisi, Lunapark Fobisi ve hoş geldin Yürüyen Merdiven Fobisi…

Her ne kadarda toplumumuzun büyük bir kesimi fobilerin sadece küçük yaşlarda oluşabileceği kanısındayken aslında yaşadığımız kötü olaylar, olumsuz durumlar, bulunduğumuz mekanlar veya bir canlı ile korku duyacağımız bir an içinde kalınması gibi durumlar da fobi oluşumuna sebep olabilir.

İlk icat edildiği yıllarda adı Tırmanan Asansör olan Yürüyen Merdiven Sisteminin Dünya’daki tarihi

130 yıl öncesine dayanmaktadır. Ülkemizde ise 29 Nisan 1964’te İstanbul’da Sultanhamam ile Bahçekapı arasında bulunan Atalar Mağazası’nda ilk olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Peki günlük hayatımızda AVM’ler, metrolar, üstgeçitler, havalimanları ve kamusal alanların birçok yerinde kullanılan yürüyen merdiven / yürüyen bant sistemleri için yasal zorunluluklar nelerdir?

Güvensiz makine yoktur; tehlikeli davranışlar, yetersiz ve etkin olmayan bakım faaliyetleri ve denetimsizlik sonucunda makineler güvensiz hale gelir.

Yılda en az bir kez TÜRKAK tarafından yetkilendirilmiş muayene kuruluşları tarafından kontrollerinin yapılmasını zorunlu kılan “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” olmasına rağmen, bu ekipmanların bakım ve işletmesi ile ilgili hala bir yönetmelik bulunmamaktadır. “Asansör işletme ve bakım yönetmeliği” baz alınarak işletme yetkilileri tarafından aylık bakımlar Türk Standartları Enstitüsü tarafından yetkilendirilmiş Asansör Bakım Firmaları tarafından yapılmaktadır.

Peki, Yürüyen Merdiven Asansör müdür?

Tasarımı ve imalat standartları farklı olan yürüyen merdivenler, asansör gibi değerlendirilmemelidir. Aksine ekipmanın, güncel hayatta yoğun olarak kullanılması önem taşımakta ve bu nedenle yürüyen merdivenler özelinde kullanım, bakım ve denetim süreçlerini içeren yönetmeliğin oluşturulması gerekmektedir. Oluşturulacak bu yönetmelik; denetimlere yönelik sıkı tedbirlerin alınması, bakım firmalarının personellerine puan ve deneyim mecburiyeti sınırlaması getirmesi, ürünlerin standartlara uygun tasarlanarak üretilmesi ve gerekli iş güvenliği tedbirlerinin alınması sonucunda kazaların azalmasına hatta bir daha yaşanmamasına neden olacaktır.

Güvensiz makine yoktur; tehlikeli davranışlar, yetersiz ve etkin olmayan bakım faaliyetleri ve denetimsizlik sonucunda makineler güvensiz hale gelir.

Bu yüzden;

İŞ KAZALARI YOKTUR, İHMAL VARDIR.