Ruhsat Projesi mi Uygulama Projesi mi?

Bilindiği üzere ülkemizde inşaat ruhsatı alınmasından önce bir binanın belediyeye verilmek üzere ruhsat projeleri hazırlanmaktadır. Öncelikle yapıyı tasarlayan mimar, mimari projeyi hazırlar. Ardından, inşaat mühendisinin katkısıyla kolon ve kiriş sistemleri bu mimariye entegre edilir. Daha sonra, mekanik şaft boşlukları ve mekanik sistemlere ait cihazların yerleşimleri göz önünde bulundurularak, kazan dairesi, hidrofor dairesi gibi mekanik hacimler tasarıma eklenir. Son olarak, elektrik mühendisleri tarafından trafo ve jeneratör odaları ile aydınlatma sistemleri tasarlanır. Ayrıca, alçak ve yüksek gerilim projeleri yapıya uygun şekilde entegre edilir. Sonuç olarak bu dört ana bilim dalının ortaklaşa çabası ile inşa edilecek yapının inşaat ruhsatı alabilmesi ve yerinde bu projelere uygun şekilde imal edilebilmesi için projeleri hazırlanıp önce yapı denetim kontrolüne, onay aldıktan sonra da belediyeye teslim edilir.  Bu projelere ek olarak 31 Mayıs 2019 tarihinden itibaren ilk kez yapı ruhsatı alacak binalar için akustik proje zorunluluğu ilan edilmiş ve ruhsata dair sete eklenmiştir.

Müellifleri tarafından hazırlanan projelerin şartname ve yönetmeliklerle tanımlanan tüm fenni kurallara uygun olmasının yanı sıra imalata uygun olması esastır. Günümüzde en çok karşılaşılan problem meslektaşlarımızın bir kısmının belediyeden inşaat ruhsatı alabilecek şekilde ancak yerinde uygulanması mümkün olmayan projelere imza atmalarından kaynaklanmaktadır. Bu sene gerçekleştirilen TESKON’da Serbest Mühendis ve Müşavirlerin (SMM) sorunları ve çözümleri panelde konuya değinilmiştir. Hazırlanan mekanik tesisat projelerinin yalnızca birer çizim, belediyeden onay almak için gerekli matbu bir evrak gibi algılanması çok yanlıştır. Yapılan hesap ve raporları ile plan ve akım şemaları, keşif metraj ve şartnamelerin bütününden oluşan ruhsata esas projeler doğru tasarlanmaz ve yerinde projesine uygun şekilde imal edilmez ise mekanik tesisatın bir kolu olan yangın tesisatı gibi hataya yer olmayan alanlarda mal ve can kaybı yaşanılması kaçınılmaz olacaktır.

Bu yüzden proje hazırlama esaslarından başlayarak meslek içi eğitimlerimiz de dahil olmak üzere öğrenilen tüm bilgiler doğru bir şekilde projeye yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak projeye aktarılmak zorundadır. Hiçbir meslektaşımızın ben sadece inşaat ruhsatı alınması için bu projeyi hazırladım, yerinde uygulamayı yapan firma tarafından sahada çözülecek nasıl olsa şeklinde bir yaklaşımda bulunmaması etik ve ahlaki açıdan gereklidir. Ülkemizde en büyük sorun olan plan ve programlama projenin olmazsa olmazıdır. Sahada uygulama yapılmadan önce günler, haftalar ve hatta aylarca sürebilen proje tasarım süreçlerinin doğru bir şekilde imalata yönelik hazırlanması için yeterli tasarım süresi ile birlikte çok uzun süreçlerde verilen emekler için doğru ücretlendirme yapılması gereklidir.

TESKON panelinde bakanlıktan gelen yetkili arkadaşımızın açıkladığı veriler bu konuda çok yanlış noktalara gelindiğini göstermektedir. Ankara için belli başlı bazı ofislerin senede yaptığı proje miktarının binlerle ifade edildiği ve 365 gün hiç tatil yapmasa bile günde ortalama 5 proje üretmesinin mümkün olmadığı hazırlanan bir ruhsat projesinin kapak ve bilgilerinin değiştirilerek diğer projelere uyarlanması şeklinde etik ve ahlak dışı uygulamaların tespit edildiği bildirilmiştir. Bunun önüne MMO denetimleri ile geçmek mümkün değildir. Başta meslektaşlarımızın kendilerini yerinde imalata uygun bir proje hazırlayan SMM olarak saygın bir konum yerine basit evrak düzenleyen bir takipçi konumuna koydurarak mühendislik onurunu ayaklar atına aldırmaması gereklidir.