
Bizi Soyanlar Yoksul ve Göçmen Değil, Buralı ve Zengin!
Ken Loach, 60 yıllık sinema yolculuğunu geçen yıl gösterime giren The Old Oak filmi ile sonlandırdığını duyurdu. Pek çok insanın sinemayı sevmesini sağlamış olan ve […]
Makina Mühendisi
Ken Loach, 60 yıllık sinema yolculuğunu geçen yıl gösterime giren The Old Oak filmi ile sonlandırdığını duyurdu. Pek çok insanın sinemayı sevmesini sağlamış olan ve […]
İkinci Dünya Paylaşım Savaşı sonrası oluşan düzen geride kalırken, emperyalist hegemonya “Yeni Savaş Düzeni” üzerine kuruluyor. Yeniden yıkma ve yeniden kurma eyleminin iç içe geçtiği […]
İSG İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Eğitimlerinden ; TBTs Eğitimi İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSG) sistemlerinde personel eğitimi, kritik bir süreçtir ve asla ihmal […]
Yazı Dizisi: Sessiz Tarih: Küçük Dev Kadınlar Bir insanın kaç tane babası olur dersiniz? Biraz psikanalitik kuram veya feminizm hakkında bilgi sahibiyseniz, bir diye yanıtlayacağınızı […]
İlk bölümünü geçen sayımızda, 6.1Cam Elyaf Takviyeli Kompozitler olarak yayınlamıştık. Bültenimizin bu sayısında da “Karbon Elyaf Takviyeli Kompozitler”,” Bor Elyaf”,”Aramid Elyaf/Kevlar ” takviyeli kompozitlerden bahsedilecektir. Her biri derin bilgi ve tecrübe birikimi gerektiren bu konular, elbette burada anlatmaya çalıştığımız kadarıyla yeterli olmayacaktır. Bu konulara ilgi duyan okurlarımızın, tasarımcılarımızın malzeme seçiminde daha derin bir araştırma yapmalarında fayda vardır.
Yüksek mukavemet ve tokluk, hafiflik, düşük sürtünme ve termal genleşme katsayısı, korozyon direnci, çekme dayanımı gibi özellikleriyle ön plana çıkmaktadır. Bütün avantajları göz önünde bulundurulduğunda karbon fiber; uçak, uydu, roket, yarış arabası üretiminde kullanılır.
Karbon elyafın dezavantajı ise, karbon yapısından dolayı kırılgan ve diğer elyaflara göre pahalı olmasıdır.
Karbon elyafının havacılık sektöründe kullanım yerleri aşağıda sıralanmıştır:
Bisiklet çerçevelerinde Bor liflerinin kullanımı, hafiflik, şok emici, esnek ve korozyona karşı dirençli olmasını sağlar. En hafif bisiklet çerçevesini oluşturmak için bor lifiyle birleştirilmiş Karbon fiber kullanılıyor.
Rüzgâr türbini rotor kanatlarında, cam takviyeli plastik malzemeler en çok tercih edilen kompozit malzeme türüdür.
Bu kompozit malzemeler, türbin kanatlarında hafiflik sağlaması, dayanımlarının, korozyon dirençlerinin yüksek ve üretimlerinin diğer fiber takviyeli plastiklere oranla kolay ve ekonomik olması nedeniyle tercih edilmektedirler.
Karbon fiber takviyeli plastiklerin de rotor kanatlarında sınırlı da olsa kullanımı vardır ve bu kompozit malzemelerin cam takviyeli plastiklere göre daha yüksek dayanım ve hafiflik sağlamalarına rağmen maliyetlerinin yüksek oluşu dezavantajıdır.
Kevlar,(Du Pont ticari markasıdır), Twaron (Akzo Nobel ticari markasıdır.)
Cam elyaflı kompozitlere göre %35 daha hafiftir. Kevlar elyafın darbe mukavemeti yüksek, basma mukavemeti düşüktür. Kevlar elyafının en önemli özelliği ise yüksek seviyede darbe, aşınma, yorulma ve kimyasal dayanımının olmasıdır. Bu elyaf, ayni ağırlıktaki çelik malzemeden beş kat daha dayanıklıdır.
Aramid elyafı, kurşun geçirmez yelek, kask, miğfer, tank ve uçak kanat yapısı gibi sağlamlık istenen parçalarda kullanılır. Bunlara motosiklet için koruyucu ekipmanlar örnek olarak gösterilebilir. (Şekil: 26 )
Karbon Kevlar Kumaş, yüksek mekanik dayanım, darbe mukavemeti istenen uygulamalar için idealdir. Karbonun mukavemetini, Aramidin darbe mukavemeti avantajlarını birleştirir.
Kullanım alanları koruyucu kask, modelcilik, havacılık, otomotiv, yat, sportif ekipman, özel tasarım ve kaplama işlerinde kullanılabilir. İki yüksek performanslı takviye liflerinin birleşmesinden oluşan özel görünümü ile mükemmel bir kumaştır. % 61 karbon, %39 Aramid içerir.
Aramid, aşınma ve kırılma direnci sağlarken karbon fiber de sertlik ve yüksek kuvvet direnci sağlar.
Bu özel kumaş, kano, askeri balistik ve ralli arabası gibi yüksek performanslı uygulamaların yanında aşınma ve rijitliğin ön planda olduğu özel tasarımlarda da kullanılabilmektedir. Uçak standartlarına uygun bir malzemedir. El yatırması yöntemine göre işlenebilir.
Kompozit Kumaşın Kesilmesi: Aramid Elyaf Kumaşın normal makaslarla kesilmesi zordur. Bu nedenle kesim için özel Kevlar-Aramid makaslarını kullanmamız gerekecektir.
Üretilmesi en zor ve en pahalı elyafmalzeme türüdür. Karbon elyafına yakın çekme dayanımına sahip olmasına rağmen basma dayanımında, karbon elyafından üstündür. Yorulmaya ve darbeye karşı dayanıklıdır. Kullanım alanlarına havacılık ve uzay sanayi örnek gösterilebilir. (Şekil :29)
F-15 savaş uçaklarının yatay ve dikey kuyruklarının dış kaplamaları Bor- epoksi karma malzeme ile üretilmiştir. Bor fiber ve Bor’lu cam fiber katkılı kompozit malzemeler, sundukları yüksek performans özellikleriyle uzay ve havacılık sektöründe her geçen gün daha da vazgeçilmez bir hale geliyor. Bor fiber, beşinci nesil savaş uçakları, SİHA ve uydu parçalarının yapımında kullanılmaktadır
Bugün, Bor karbürü üç ana sektörde kullanılmaktadır: havacılık, savunma, elektrik enerjisi depolama cihazları (örnek: piller) ve yüksek sıcaklık seramikleri. Bor Karbürün havacılık endüstrisinde artan önemi, 2350º C üzerinde bir erime noktasına sahip aşırı sıcaklıklara dayanma kabiliyetine ve kalkış aşamasında jet motorlarının içinde çeşitli seviyelerde bulunan erimiş tuzlardan kaynaklanan korozyona karşı mükemmel dirence dayanmaktadır.
NOT: Uygulama örneklerini gelecek sayıda daha fazla bulabilirsiniz.