Vinçler; günümüzde endüstri tesisleri, fabrikalar, atölyeler, limanlar, inşaat ve daha birçok alanda kullanılan, boyutları ve tasarımları kullanıldıkları alana göre değişen motorlu ya da hidrolik sistemli basit bir kaldırma iletme ekipmanı olan iş makinelerinden biridir.
Vinçlerin kullanımına dair tarihte birçok örneğe rastlanmaktadır. Özellikle Antik Yunan, Mısır ve Mezopotamya Uygarlıkları kalıntılarında “ŞADUF” ismi ile ilk örnekleri görülmüştür.
“Şaduf, seren veya tapındırık, bir su aracıdır. Alet, MÖ 3000’den beri Mezopotamyalılar tarafından, MÖ 2000’de Antik Mısırlılar tarafından ve daha sonra Minos Uygarlığı, Çin (MÖ 1600) tarafından sulamada kullanılan bir kaldıraç mekanizmasına sahip erken vinç benzeri bir alettir. Sulama, havzaları, hendekleri, duvarları, kanalları ve su yollarını kullanarak ekinleri sulamanın bir yoludur. Shadoof nehir veya gölden karaya veya başka bir nehir veya göle suyu kaldırmak için kullanıldı. Ucuna kova takılı uzun bir direğe benzer.Hala Afrika ve Asya’nın birçok bölgesinde kullanılır ve Hindistan’ın kırsal bölgelerinde, Ganj ovasının “dhenki” olarak adlandırıldığı Bhojpuri kuşağında olduğu gibi çok yaygındır.” (wikipedia)
Roma İmparatorluğunda savunma ya da kuşatma alanlarında Mancınık adı ile kendinden söz ettirmiş ve birçok kalenin surlarında derin izler bırakan bir savaş aleti olarak yaygın şekilde kullanılmıştır. Kullanım amacı ne kadar farklı olsa da geçmişten günümüze ağır kapasiteli yüklerin kaldırımını basitçe gerçekleştiren bu iş ekipmanı gelişim sürecine devam etmiştir.
Orta çağ döneminde yük ve insan taşıyan gemilerin yaygın olarak kullanılmasından kaynaklı ticari ve keşif amaçlı bir uygarlıkta üretilen ürünlerin, başka bir uygarlığa taşınıp, gemiye bindirilmesi amacı ile şimdiki modern Liman Vinçlerinin ilk örnekleri görülmüştür. Bu liman vinçleri ahşaptan taş kulelere bağlı bir yapıda olup daha büyük kapasiteli malzemelerin gemiye bindirilmesinde uzun süre görev almıştır.
Modern vinçlerin temeli ise Sanayi Devrimi (MS 1760 – 1830) ile başlamış olup; yapısal ilk değişimler bu zamanlarda görülmektedir. Özellikle vinçlerin gövdeleri dayanım gücü yüksek element ve bileşenler olan dökme demir, çelik vb. malzemelerle geliştirilmiştir. Vinçlerin bir diğer önemli aksamları olan motor, halat ve makara sistemlerinin de gelişmiş formları yine bu dönem aralıklarında görülmüştür.
Günümüzde kullanım alanlarına göre ayrılan ve isimlendirilen vinçler (krenler) aslında temelinde basit kaldırma mekanizması üzerine tasarımlandırılmış yapılardır. Monoray Vinç, Pergel Vinç, Gezer Köprülü Vinç, Mobil Vinç, Kule Vinç ve Liman Vinç gibi yapılarına göre isimlendirilmektedir. Her birinin ayrı üretim standartlarının olduğu ve büyük kapasiteli yükleri rahatlıkla taşımamıza olanak sağlayan endüstrinin ve günlük yaşamımızda yük taşıma işlevinde kullanılan önemli iş makinalarından biridir.