Mühendislik, insan yaşamını kolaylaştıran, toplumlara ekonomik ve teknolojik çözümler sunan kritik bir disiplindir. Ancak bu çözümler, yalnızca teknik bilginin yetkin kullanımıyla değil, aynı zamanda etik […]
Son dönemde İzmir’de yükselen işçi direnişleri, Türkiye işçi sınıfının tarihindeki kritik bir dönemi işaret etmektedir. İşçi sınıfına yönelik artan saldırılar, sömürü, rant ve yağma politikalarının […]
Bir tatil güncesi, Fas Yarıyıl tatilinin son haftasını ailece yurt dışında bir yerlerde geçirmek istedik. Bugüne kadar temkinli “hijyenik” tavrımızı korumuş Avrupa’nın pek çok başkentini […]
Yazı Dizisi: Sessiz Tarih, Küçük Dev Kadınlar Lou Andreas-Salomé, 12 Şubat 1861 St. Petersburg da doğdu ve 5 Şubat 1937 öldü. Asıl adı Louise von Salomé’dir. […]
İzmir’in Çernobili olarak bilinen ve 1940 yılında 70 dönümlük arazi üzerinde kurulan fabrika, 70 yıl faaliyet gösterdikten sonra taşınmasına rağmen, 17 yıldır toprağa gömülü radyasyonlu atıklar nedeniyle çevreye zehir saçmaya devam ediyor. Alandaki atıkların temizlenmesi için uzun süredir mücadele sürerken, 23 Temmuz 2024 Salı günü yapılan hafriyat çalışmaları nedeniyle 60 kilometre çapta yaşayan İzmirlilere biyolojik etkileri olacak şekilde kent suçu işlenmektedir.
14 Ağustos 2024 tarihinde, TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu, İzmir Tabip Odası ve İzmir Barosu, çevre ve yaşam savunucuları olarak düzenlenen Halk Bilgilendirme toplantısında, temizlik süreci hakkında çarpıcı bilgiler paylaşıldı. Nükleer Fizik Uzmanı Prof. Dr. Hayrettin Kılıç, İzmir ve Ege Denizi’ndeki adaların çevre ve yaşamının risk altında olduğunu bilimsel verilerle ortaya koydu.
17 yıldır kent gündemini meşgul eden, çevre ve halk sağlığına zarar veren fabrika alanındaki “temizlik” işlemi, bilim ve teknikten uzak, çevre ve halk sağlığı gözetilmeden ve ortak akıl ilkesine aykırı bir şekilde yapılmaktadır.
Bilgilendirme toplantısında, temizlik çalışmasını yapan firmanın deneyimsiz olduğu, alanda denetim için yetkin bir firmanın bulunmadığı, çalışmaların eski bir ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) raporuna dayanarak yürütüldüğü, açık alanda yapılacak kazı ve taşıma işlemlerinde, tozlanma ve tehlikeli maddelerin çevreye yayılmasına karşı yeterli önlemlerin alınmadığı, radyoaktif atıkların korunmasız konteynerlerle taşınmasının planlandığı ifade edildi. Ayrıca, atmosfere yayılacak kirleticilere karşı izleme yapılmadığı ve olası bir acil durumda AFAD’a bilgi verilmesi dışında etkin ve yeterli bir önlemin olmadığı ve ayrıca çalışmalar sırasında maliyetin yetersiz kalması durumunda, projenin yarım kalma riski olduğu ve bunun çevre ile halk sağlığı için büyük bir tehlike oluşturacağına dikkat çekildi.
Nükleer Fizik Uzmanı Prof. Dr. Hayrettin Kılıç, temizlik sürecine ilişkin şirket raporlarından alınan verilerle, kirlenmenin boyutlarını çarpıcı rakamlarla ortaya koymuştur. “Her gün 15 bin ton toprak çıkarılırken, bu işlemler sırasında 15 bin metreküp toz oluşmakta ve bu tozlar arsenik, sülfür ve radyoaktivite içeren partiküller içermektedir. Bu taşıma ve kırma sırasında, 15 bin metreküp toz çıkması anlamına gelmektedir. 15 bin metreküp tozdaki arsenik, sülfür ve radyoaktivite içeren partikül miktarı şirketin raporlarda belirttiği üzere 1 bin metreküp olarak hesaplanırsa solunan havadaki ürkütücü gerçek ortaya çıkmaktadır. Ortalama bir insan günde yaklaşık 11.5 metreküp hava solumaktadır. 1 yılda yaklaşık 8 milyon kez nefes alınmaktadır.. Böylece, 1 yılda nefesle beraber toplam 8 milyon partikülü solunum yoluyla akciğerlere yerleşmiş olmaktadır. 1 metreküp toz çıktığında 100 mikron üstündeki tozlar alanda çöker fakat 100 mikron altı tozlar meteorolojik yapıya göre dağılır. Tozun içinde izotop ve ağır metaller yer almaktadır. Saniyede 5 kilometre hızla esen rüzgar varsa, solunumla akciğere girecek olan tozlar 15 dakika sonra Konak’ta olur. Alanı temizleyen şirket temizleme programlarında 100 mikronun altındaki tozları filtre edecek ve toplayacak bir teknolojileri yok” ifadelerini paylaştı.
Toplantıda, çevresel iyileştirme planlarının ve analiz raporlarının kamuoyuyla paylaşılması, alanın temizliği ve rehabilitasyonunun uluslararası akredite kuruluşlar ve bağımsız uzmanlar tarafından denetlenmesi, kirleticilere yönelik sürekli izleme yapılması ve sonuçlarının şeffaflıkla kamuoyuna sunulması gerektiği vurgulanmıştır. Ayrıca, alandaki çalışmaların durdurulması, eski fabrika çalışanları ve çevrede yaşayanların sağlık taramalarının yapılması, yasadışı nükleer atık ticaretinin sorumlularının tespit edilmesi ve gerekli yasal yaptırımların uygulanması talep edilmiştir.
