2024 Yılının İlk 6 Ayında Erkekler Tarafından 205 Kadın Öldürüldü

2024 Haziran Raporu*

1 Temmuz 2021’de İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesinden bu yana geçen 3 yılda, İstanbul Sözleşmesi’nin kadınlar için ne kadar hayati olduğu verilerimizle görünür oldu. Üstelik bu Haziran ayında 41 kadın cinayeti, 25 şüpheli kadın ölümü gerçekleşti. Bu veri şu ana kadar kaydettiğimiz en yüksek kadın cinayeti verisi oldu.  İstanbul Sözleşmesi’nden çekilinmesinden bugüne kadar olan süreçte her yılın ilk 6 ayına baktığımızda kadın cinayeti sayısının arttığını görüyoruz. 2021’in ilk 6 ayında 131, 2022’nin ilk 6 ayında 164, 2023’ün ilk 6 ayında 147, 2024’ün ilk 6 ayında ise 205 kadın öldürüldü. 

Kadın cinayetleri ve şüpheli ölümler artıyor, iktidar kadınların haklarına saldırıyor.

Kadın cinayetlerinin bu kadar belirgin bir şekilde artmasına rağmen siyasi iktidar ve yandaşları kadınların kazanılmış haklarına durmaksızın saldırdılar. Her fırsatta 6284’ü ve Medeni Kanun’u tartışmaya açtılar. Örneğin; 9. Yargı Paketi taslağı ile 6284’ü işlevsiz hale getirmeye çalışıyorlar. Koruma kararını ihlal eden erkeklere yönelik verilen zorlama hapsine itiraz edilmesi gibi değişiklikler yapmayı planlayarak kadınların hayatlarını tehlikeye sokacak adımlar atıyorlar. Kaldırmaya ve zayıflatmaya çalıştıkları 6284’ün uygulanması için mücadelemize devam edeceğiz. 2024’ün ilk 6 ayında 16 kadın tedbir kararına rağmen öldürüldü. Tedbir kararlarının uygulamakla yükümlü olup görevini yerine getimeyenler Serpil Erfındık ve Hülya Şellavcı davalarında olduğu gibi yargılanmalı ve tazminat cezaları gibi gerekli yaptırımlar uygulanmalıdır. 

Aileyi korumak adı altında kadınlara ve çocuklara baskı uygulayıp ataerkiyi güçlendirmeye çalışıyorlar. Ancak biz kadınlar hiçbir hakkımızı tartışmaya açtırmayacak, kanunların etkin bir şekilde uygulanması için mücadelemize devam edeceğiz. Bu sene yaptığımız Medeni Kanun Çalıştayı’nda olduğu gibi öznesi olduğumuz konuları biz konuşacağız. 6284’ü uygulatacağız. Şüpheli ölümlerin aydınlatılması için çalışmaya devam edeceğiz. Mücadelemiz durmayacak, kadın cinayetlerini durduracağız. 

Şüpheli Ölümler Derhal Aydınlatılsın

2024’ün ilk altı ayında 117 şüpheli kadın ölümü gerçekleşti. Önceki yıllarda gerçekleşen şüpheli ölümlerin neredeyse hiçbiri aydınlatılmadı. Bu yılın ilk altı ayında ise aydınlatılan şüpheli kadın ölümü oldukça az sayıda. Örneğin Nisan ayında evinde ölü olarak bulunan Emine Derviş’in evli olduğu erkek tarafından öldürüldüğü bir ay sonra ortaya çıktı. Etkin soruşturmayla şüpheli kadın ölümleri aydınlatılabilirken, hala aydınlatılmayan 117 şüpheli kadın ölümünden yetkililer sorumludur.  2024’ün ilk 6 ayındaki şüpheli kadın ölümlerinde kadınların %12’si ateşli silahla vurulmuş olarak bulundu. Ateşli silahlarla gerçekleşen ölümlerin bu kadar çok olması kontrolsüz bir şekilde artan bireysel silahlanmanın bir sonucudur. Kadınların ölmelerine sebep olan cinayet aleti bu kadar barizken etkin soruşturma yürütülmemesi ve ölümlerin aydınlatılmaması asıl şüpheli olan durumdur. Yine bu ilk 6 ayda yüksekten düşerek gerçekleşen şüpheli ölümlerin sayısı dikkat çekiyor. 2024’ün ilk yarısında gerçekleşen şüpheli ölümlerin %12’si yüksekten düşme sonucu gerçekleşti. Bunun yanında şüpheli ölümlerde kadınların %64’ünün bedenleri evlerde bulunurken %12’sinin su ve kenarında, %9’unun ıssız yerde bulundu. Kadınlar kendileri için en güvenli olması gereken yer olan evlerinde öldüler.  Failler kaza veya intihar süsü vererek kadınları öldürmeye devam ediyor. Şüpheli ölümler aydınlatılmadıkça, etkin soruşturma yürütülmedikçe failler cesaretleniyor. 

Siyasi iktidar doğum oranlarını artırmaya çalışıyor, ancak çocuklar istismar ve ölüm tehdidiyle yaşarken bazı çocuklar ise anneleriyle birlikte öldürülüyor. Kadın cinayeti verilerimize göre bu sene 14 kız çocuğu öldürüldü. Öldürülen 14 kız çocuğunun 9’u anneleriyle birlikte öldürüldü. Sadece kadın cinayetleri verisini tuttuğumuz için erkek çocuklarının verisini bilmiyoruz. Failler, kadınlar hayatlarına dair karar almak istediklerinde çocukları tehdit aracı olarak görüyor. Örneğin Haziran ayında, Kocaeli’de bir erkek evli olduğu kadınla tartışması sonucu bebeklerini rehin alarak kadını tehdit etti. İzmir’de Umut A. boşandığı kadının barışmayı reddetmesi üzerine iki kızını ateşli silahla vurdu. Çocuklardan biri yaralanırken Tuğçe A. öldü. Eskişehir’de Gökhan Çiftçi evli oluğu Sibel Çiftçi’yi ve Sibel’in kızı Cemre Gürpınar’ı öldürdü. 

2024’ün ilk 6 ayında her gün farklı bir çocuk istismarı ve çocuk yaşta zorla evlendirilme haberleri gördük. İstanbul Bağcılar’da dört yıl boyunca dört farklı çocuğa sistematik olarak istismarda bulunan Metin Şenay’a 293 yıl 6 ay hapis cezası verildi. Ancak hala cezalandırılmayan ve sonuçlandırılmayan yüzlerce istismar davası bulunuyor.  Bunların engellenmesi için önleyici ve koruyucu politikaların geliştirilmesi, Çocuk Hakları Sözleşmesi, Lanzarote Sözleşmesi’nin etkin uygulanması şarttır. Doğum oranlarını arttırmak için sözde destekler sunan siyasi iktidar önce risk altındaki çocukları korumalıdır. Ayrıca bizler biliyoruz ki çocuğu olan kadınlara verileceği vaad edilen destekler uygulamada verilmiyor. Kadınlar kreş hakkı gibi haklar için mücadele ediyor ve patronlarıyla çatışıyorlar.

114 kadının hangi bahane ile öldürüldüğü tespit edilemedi.

2024 yılının ilk 6 ayında 205 kadın cinayeti işlenmiş, 117 kadın şüpheli bir şekilde ölü bulunmuştur. Öldürülen 205 kadından 65’i boşanmak istemek, barışmayı reddetmek, evlenmeyi reddetmek, ilişkiyi reddetmek gibi kendi hayatına dair karar almak istemesi bahanesi ile, 12’si ekonomik bahanelerle, 1’i nefret bahanesi ile, 13’ü diğer bahanelerle öldürüldü. 114’ünün ise hangi bahaneyle öldürüldüğü tespit edilemedi. 114 kadının hangi bahaneyle öldürüldüğünün tespit edilememesi, kadına yönelik şiddetin ve kadın cinayetlerinin görünmez kılınmasının bir sonucudur. Kadınların kim tarafından, neden öldürüldüğü tespit edilmedikçe; adil yargılama yapılmayıp şüpheli, sanık ve katiller caydırıcı cezalar almadıkça, önleyici tedbirler uygulanmadıkça şiddet boyut değiştirerek sürmeye devam ediyor.

Kadınlar kimler tarafından öldürüldü?

2024 yılının 6 ayında öldürülen 205 kadının 86’sı evli olduğu erkek, 22’si birlikte olduğu erkek, 20’si eskiden evli olduğu erkek, 19’u babası, 15’i tanıdığı biri, 11’i eskiden birlikte olduğu erkek, 10’u akrabası, 9’u oğlu, 4’ü tanımadığı biri, 3’ü kardeşi tarafından öldürülmüştür. 5 kadının failinin yakınlığı tespit edilememiştir. 

Kadınlar en çok evlerinde öldürüldü

Kadınların 117’si evinde, 46’sı sokakta, 7’si arabada, 5’i ıssız yerde, 4’ü işyerinde, 4’ü kamusal alanda, 3’ü otelde, 3’ü arazide, 2’si eğlence mekanında, 2’si bunların dışında bir yerde öldürülmüştür. 12 kadının nerede öldürüldüğü tespit edilememiştir. 

Kadınlar en çok ateşli silah ile öldürüldü

Bu ay öldürülen kadınların 120’si ateşli silahlarla, 64’ü kesici aletle, 11’i boğularak, 3’ü boğularak, 2’si yakılarak, 1’i yüksekten atılarak öldürüldü. 4 kadının öldürülme şekli bilgisi tespit edilemedi. 

İllere göre 2024 yılının ilk 6 ayındaki kadın cinayetleri verileri ise şöyle:

Haziran ayında kadınlar ile ilgili neler oldu?

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi yönetimi Hipokrat Yemini’ninde yer alan “cinsiyet, cinsel yönelim ve etnik köken” ifadeleri metinden çıkarıldı. Öğrenciler metnin okunması sırasında sessiz kalarak yönetimi protesto etti. 

Ordu Üniversitesi’nde de mezuniyet töreni sırasında Hipokrat Yemini’ndeki “hastanın cinsel yönelimi” kısmı sansürlendi. Öğrencilerin bu sansürü tanımaması üzerine Dekan Yardımcısı öğrencileri salondan çıkarttırdı.

Kocaeli’nde bir lise yönetimi, mezuniyet töreninde elbise giyen öğrencileri ‘uygunsuz kıyafet’ bahanesiyle törene almadı. Ankara’da ise bir lisede dans ettiği videoyu sosyal medyada paylaştığı için ahlaksızlıkla suçlanan E., sınıfın penceresinden atlayarak intihar etti.

Türk Dil Kurumu, dilde eşitlikçi ve şiddetsiz bir söylemin teşviki için cinsiyetçi söylemler içeren deyimleri kullanımdan kaldırdı.

Haziran Ayı Dava Gelişmeleri

Boşanmakta olduğu ve hakkında 4 kez suç duyurusunda bulunduğu, uzaklaştırma kararı aldığı erkek tarafından öldürülen Hülya Şellavcı’nın ölümüyle ilgili açılan manevi tazminat davasında İçişleri Bakanlığı, idarece yaşam hakkının korunmaması gerekçesiyle kusurlu bulundu.

Geçtiğimiz yıl boşanma aşamasında olduğu Gülten Ataklı’yı öldüren polis memuru Mürsel Ataklı hakkında görülen davada ‘kasten öldürme’ suçundan müebbet hapsi istenmesine rağmen gerekçe verilmeden 24 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 

2023 Haziran ayında kendisinden ayrılmak isteyen Büşra G.’yi öldüren Erol G.hakkında görülen davada sanık “öldürmek için değil yaralamak için ateş ettim” demesi üzerine tahliye edildi. 

Geçtiğimiz yıl birlikte olduğu Anastasiia Emelianova’yı cam parçasıyla öldürdüğü iddiasıyla yargılanan Mohammad Nizar Arnabeh daha önce verdiği ifaadesindeki cinayet itirafına rağmen yetrince somut delil olmadığı gerekçesiyle yargılandığı davada beraat etti. 

Şüpheli kadın ölümleri derhal aydınlatılmalıdır

Bir süredir raporlarımızda da açıkladığımız gibi intihar, kaza veya doğal ölüm gibi gösterilen şüpheli kadın ölümleri ve şüpheli bir şekilde ölü bulunan kadın sayısında pandemi süreciyle birlikte çok ciddi bir artış yaşanmaktadır. Şüpheli kadın ölümleri, maalesef kadın cinayetlerinden daha da zorlu olabilmektedir. Kadınların öldürülüp öldürülmediği, gerçekten kaza ile mi öldükleri, kadınların toplumsal cinsiyet temelli öldürülüp öldürülmediği (kadın cinayeti olup olmadığı), intihar edip etmedikleri veya intihara sürüklenip sürüklenmediklerinin açığa çıkarılması gerekmektedir. 

Kaynak

https://kadincinayetlerinidurduracagiz.net/veriler/3113/2024-yilinin-ilk-6-ayinda-erkekler-tarafindan-205-kadin-olduruldu-117-kadin-supheli-sekilde-olu-bulundu